Wat zijn problematische schulden?

Sinds 1 januari 2014 is het hebben van problematische schulden een officiële grond voor het uitspreken van een beschermingsbewind. In het Burgerlijk Wetboek is echter geen kant en klare definitie te vinden van het begrip ‘problematische schulden’. Wanneer zijn schulden problematisch genoeg om een grond te vormen voor het uitspreken van beschermingsbewind? Wij hebben dit uitgezocht.

Wat vinden de autoriteiten?
Allereerst zijn we op zoek gegaan naar wat andere instanties zeggen over dit onderwerp. Wat ons opvalt, is dat vrijwel de meeste instanties ieder een andere uitleg geven bij het begrip ‘problematische schulden’. Wij hebben hier enkele op een rij gezet:

De Tweede Kamer spreekt van een problematische schuld wanneer iemand langdurig niet aan zijn financiële verplichtingen kan voldoen, er meerdere betalingsachterstanden zijn en er geen geld is om de schuld te betalen [1].

Het NIBUD zegt: ‘Er is sprake van problematische schulden wanneer het bedrag dat in 36 maanden kan worden afgelost op de schulden, lager is dan de totale schuldenlast’ [2].

De NVVK (branchevereniging voor schuldhulpverlening, sociaal bankieren en bewindvoering) geeft de volgende definitie van problematische schulden op haar website: ‘Een problematische schuldsituatie is de situatie waarin van een natuurlijk persoon redelijkerwijs is te voorzien dat hij niet zal kunnen voortgaan met het betalen van zijn schulden, of waarin hij heeft opgehouden te betalen’ [3].

Het Hof in Amsterdam is van mening dat de hoogte van de schuldenlast moet worden afgezet tegen het inkomen, het vermogen, de huishoudsituatie, de leeftijd, de gezondheid, de opleiding en de verdiencapaciteit van de schuldenaar [4]. Hieruit blijkt dat er niet enkel naar de hoogte van de schulden wordt gekeken, maar ook naar een aantal andere factoren.

De Hoge Raad heeft uitgemaakt dat het hebben van slechts één schuld ook tot een situatie leiden die zo problematisch is dat deze schuld niet meer valt op te lossen [5].

In de toelichting op de Regeling beloning curatoren, bewindvoerders en mentoren wordt een opsomming gemaakt van de werkzaamheden die de bewindvoerder onder andere moet verrichten in het geval van problematische schulden: het ongedaan maken van een of meerdere beslagen waarbij de beslagvrije voet niet wordt geëerbiedigd, het stabiliseren van problematische schuldsituaties en het toeleiden tot een minnelijke schuldhulpverlening of WSNP [6]. Daarnaast wordt er gezegd dat er van een problematische schuldsituatie zonder meer sprake is in het geval van: (toeleiding naar) schuldhulpverlening, (toeleiding naar) schuldsanering en onoplosbare schulden.

Wat zijn problematische schulden in de praktijk?

Alle bovengenoemde definities van het begrip ‘problematische schulden’ zijn vrij theoretisch. Waaraan moet een situatie of schuld in de praktijk voldoen om problematisch te zijn?

Wij vinden dat een schuld problematisch is als het (direct) bepaalde problemen oplevert, zoals:

Een dreigende huisuitzetting (ontruiming van de woning);

• Een loonbeslag;

• Een bankbeslag;

• Een dreigende afsluiting van water, gas en/of elektriciteit;

• Een beslaglegging op de inboedel;

• Meer dan 6 maanden betalingsachterstand in het betalen van de zorgverzekeringspremie (aanmelding als wanbetaler bij het CAK;

• Gijzeling.

Uiteraard is geen enkele situatie of cliënt hetzelfde. Wij bekijken per geval of er sprake is van een problematische schuldsituatie.

Hebt u problematische schulden?

Denkt u na het lezen van dit artikel dat u problematische schulden hebt? Of wilt u als hulpverlener iemand naar ons doorverwijzen die problematische schulden heeft? Neem dan contact met ons op. In een vrijblijvend kennismakingsgesprek kunnen wij uitleggen wat wij voor u kunnen betekenen.

Wij hebben bovenstaande informatie zorgvuldig samengesteld. Hebt u toch een foutje gezien? Laat het ons weten, wij zijn u dankbaar!

[1]  Kamerstuk II 2011/12, 33 054, nr.3, p.30.

[2] https://www.nibud.nl/wp-content/uploads/Professionele-schuldhulpverlening-voor-handout-deelnemers.pdf

[3] https://www.nvvk.nl/minnelijke-schuldhulpverlening

[4]Gerechtshof Amsterdam, 31 december 2019, NL:GHAMS:2019:4733 r.o. 5.5.

[5] HogeRaad, 13 juni 2003, ECLI:NL:HR:2003:AF7006.

[6]Toelichting artikel 3 Regeling beloning curatoren, bewindvoerders en mentoren, Stcrt.2014, 32149.